چهارده راه ایجاد محبت اهل بیت علیه السلام در قلب کودکان و نوجوانان
۱. شرایط انعقاد نطفه
ایام بارداری و روحیات والدین پیش از کودکی فرزندشان، می‌تواند بسیار مؤثر باشد. (در این زمینه علاوه بر مطالعه و عمل نمودن به نکاتی که در بخش‌های قبل گذشت، توجه مادر به غذایی که می‌خورد، تبرک خوردن از سفره ائمه علیه السلام، شرکت در مجالس مذهبی، توجه به صداهایی که می‌شنود و شنیدن صدای قرآن، نوجه و مداحی در هنگام شیر دادن نوزاد و.. را سفارش می‌کنیم).
من غم مهر حسین، با شیر از مادر گرفتم
روز اول کامدم، دستور تا آخر گرفتم
۲. پیوند با آب فرات و خاک کربلا
۳. استفاده از علاقه به محبوبیت
یعنی بیان این مطلب برای کودکان که، رابطه با ائمه علیه السلام باعث می‌شود محبوب خداوند و ائمه باشد.
«رضی الله عنهم و رضوا عنه؛ خدا از آنها خشنود است و آنها هم از خدا راضی هستند.»[۱]
وقتی کودکان ما برانند که محبوب خدا شدن در سایه مودت و دوستی اهل بیت علیه السلام است علاقه آنها به این خاندان بیشتر می تشود.
۴۰ توجه به عنایت و محبت اهل بیت علیهم السلام نسبت به شیعیان
توجه داشتن و توجه دادن به این عنایت و محبت، محبت آنها در دل‌ها ایجاد می‌کند و یا می‌افزاید.
از امام صادق علیه السلام نقل شده است: ما شیعیان خود را می‌شناسیم همان گونه که یک فرد خانواده خود را می‌شناسد.
شیعیان علیه السلام در قیامت سیراب و رستگار و کامیابند.
۵. بیان فضیلت دوستی آل پیامبر صلی الله علیه وآله
مانند: «الا و من مات علی حب آل محمد فتح له فی قبره بابان الی الجنه؛ آگاه باشید که هر کس بر حب آل محمد علیه السلام بمیرد از قبر او دو در به سوی بهشت باز می‌شود».
قیمت انسان به عشقی است که در ظرف دلش جای می‌گیرد. هر چه آن معشوق و محبوب ارزشمندتر و نفیس‌تر باشد، انسان هم قیمتی‌تر و پربهاتر می‌شود.
ذکر این موارد و احادیث، دل‌ها را تکان می‌دهد و شیفته اهل بیت علیه السلام می‌کند.
۶. بیان نیازمندی و بهرمندی از این محبت
انسان معمولاً مجذوب کسی یا جایی می شودکه گره از کار او بگشاید و بهره‌ای به او برساند و ائمه علیهم السلام در آن جا که به شدت گرفتار و نیازمندیم به یاری ما می‌آیند.
از رسول اکرم صلی الله علیه وآله منقول است که:
«حبی و حب آه بیتی نافع فی سبعه مواطن اهوالهن عظیمه: عند الوافاه و فی القبر و عند النشور و عند الکتاب و عند الحساب و عندالمیزان و عند الصراط؛ حب من و حب اهل بیت من در هفت جا که اضطراب آن بسیار زیاد است نافع می‌باشد: هنگام وفات، در قبر، هنگام برخاستن از قبر، هنگام نامه عمل، هنگام حساب، هنگام میزان، و هنگام صراط».[۲]
۷. تقدیر و تشویق نسبت به بعضی کارها
تا آن عمل به عنوان الگو قرار گرفته و جذبه و کشش ایجاد کند. در جامعه به هر چه بها داده شود، هم نسبت به آن گرایش پیدا می‌شود و هم طرفداران با غرور و افتخار آن را مطرح می‌کنند. در حدیث است که پیامبر صلی الله علیه وآله به مرد عربی که در نماز مضامین عالی و پر معنایی را به پیشگاه الهی عرض می‌کرد، قطعه طلایی را که به ایشان هدیه داده بودند عطا کردند و فرمودند: این طلا را از آن جهت به تو بخشیدم که در پیشگاه الهی خدای را به نیکی و شایستگی ثنا گفتی. (البته توجه کنید که تشویق حالت رشوه پیدا نکند.)
۸. تأثیر حالات و حرکات مربی و معلم به صورت آموزش غیر مستقیم
مربی سعی کند نام ائمه علیه السلام را با تکریم و احترام بیان کند، هماره اسمشان درود و صلوات بفرستد، به احترام نام امام زمان (عج) برخیزد و دست بر سر بگذارد، روزهای وفات و میلاد را گرامی بدارد.
۹. برپایی مراسم جشن و سوگواری ائمه معصومین علیه السلام و شرکت دادن در چنین برنامه‌هایی
(مانند مراسم در ایام عاشورا، غدیرخم، میلاد امام زمان (عج) در خانه، مدرسه و غیره و همچنین گره زدن خوشیهای زندگی به حیات ائمه علیه السلام. مثلاً باید کوشید شخصیت، زندگی تو خاطره اهل بیت علیه السلام و مراسم و مجالسشان، در ذهن کودکان خاطره خوش بر جای بگذارد. اگر جشن گرفتن، شیرینی دادن، عیدی دادن و جشن تکلیف و اعطای مدال و تشویق‌ها در روز تولد معصومین علیه السلام باشد، خواه نا خواه به صورت غیر مستقیم تأثیر خواهد گذاشت. ۱۰. کمال جویی انسان به ویژه در سنین نوجوانی و جوانی سبب می‌شود به سوی انسان‌های برتر جذب شود.. باید از حس آرمان گرایی بهره گرفت و توسط اهل بیت علیه السلام این خلأ را پر کرد.
ائمه علیه السلام مظهر کمال و جمال الهی‌اند. طرح شجاعت‌ها، فضایل، معجزات و کراماتشان، شفا دادن‌ها و رفع مشکلات و مقام شفاعت نزد خداوند و رفع حاجت توسل جویندگان در ایجاد علاقه نسبت به آنان مؤثر است.
از جمله روش‌های تربیتی قرآن نیز آن است که پیروان خویش را با معرفی الگوهای شایسته به راه راست هدایت می‌کند. «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجو الله و الیوم الاخر و ذکر الله کثیرا؛ البته رسول خدا برای شما بهترین سرمش است برای آن کس که به (ثواب خداوند و روز جزا امیدوار باشد و خدیا را بسیار یاد کند».[۳]
۱۱. پرهیز از عوامل محبت زدا
در کنار برنامه‌های محبت آفرین از کارهای نفرت آفرین هم باید پرهیز کرد. مثلاً؛ اگر مجالس حسینی، ملال آور و خسته کننده باشد یا در مجالس اهل بیت علیه السلام با کودکان بدرفتاری شود، یا کارهای مذهبی به صورت تحمیلی و اجباری درآید، یا برنامه توسط افراد بد قیافه و ژولیده و بداخلاق انجام شود همه می‌تواند مانع پیدایش «پیوند محبت» باشد.
۱۲. ایجاد فضای روحی و معنوی
چه بسا اگر کودکان را به حال خود رها کنیم به این سمت و جهت کشیده نشوند به مجالس دعا و توسل نیایند؛ ولی اگر تربیتی دهیم که در این فضا قرار گیرند جذب می‌شوند. برای مثال اردوهای فرهنگی و زیارتی، دیدار از حرم‌ها، ملاقات با شخصیت‌های معنوی و اهل بیتی، قرار گرفتن در جمع دوستداران اهل بیت، شرکت در مجالس با حال می‌تواند در ایجاد محبت مؤثر باشد.
۱۳. معرفی اهل بیت علیهم السلام به مردم با استفاده از از جاذبه‌های هنری و قالب‌های نو
مردم آرمان گرا و قهرمان دوستند. در بعضی کشورها در باره شخصیت‌ها و چهره‌های ملی کتاب، مقاله، فیلم و مجسمه می‌سازند تا به صورت الگو در ذهن و دل ملت جای دهند. چرا ما در رابطه بازرگان دینی و ائمه خود که بسیار شایسته‌تر هستند، چنین نکنیم.
اگر مردم آنها را خوب بشناسند (و البته استفاده از جاذبه‌های هنری و قالب‌های نو بسیار مؤثر است) و با سخنان آنها آشنا شوند؛ آنها علاقمند می‌شوند و این علاقه به تبعیت و همسویی می‌کشاند.
۱۴. معرفی کتاب و نگارش مقاله و شعر
(این کار می‌تواند در قالب مسابقه، تلخیص، مطالعه، مقاله نویسی، خاطره نویسی صورت گیرد).
۱۵. تشکل‌های هیئتی
(تشکیل هیئت در محله، راه انداختن دسته عزاداری، برنامه ایستگاه‌های صلواتی آب و شربت و غیره). [۴]
[۱] . سوره توبه/۱۰۰، سوره بینه/۸.
[۲] . میزان الحکمه، ج ۲، ص ۲۳۷.
[۳] . سوره احزاب، آیه ۲۱.
[۴] . عشق برتر
منبع: ریحانه های بهشتی ص۲۴۵-۲۵۰.
