مادر در دوران بارداری دچار نوسانات روحی و خلقی می‌شود، به طوریکه حساس و تحریک پذیر شده و دچار خلق و خوی دوگانه‌ای می‌گردد که همسرش را نیز متعجب می‌سازد.

آرامش روحی و معنوی مادر در طی دوران حاملگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا جنین تحت تأثیر محیط اطرافش می‌باشد و بی شک، نزدیک‌ترین محیط به او مادر است.

وضع روحی پدر و مادر، سلامت روانی و وضعیت زندگی در دوران حاملگی و به خصوص تغذیه روحی و چگونگی محیط در این دوران در روحیه نوزاد اثر بسزایی دارد، یعنی مادری که در این دوران گرفتار ناراحتی‌های روانی و عوارض عصبی بوده، نوزادش با مادری که حالت عادی داشته، از حیث هوش و استعداد تقاوت خواهد داشت. اگر زن بی نشاط شد، بچه‌ای که در دل او پرورش می‌یابد بی نشاط می‌شود. همیشه به یاد داشته باشید که غم و غصه نمی‌تواند گره باز کند. آنچه می‌تواند گره گشا باشد، صدقه، دعا و راز و نیاز با خداست و اینها در سرنوشت انسان اثر دارد.

نوزادی که ثمره یک عشق حقیقی با خاطری آسوده و رضایت کامل مرد و زن بود و مادر در دوران بارداری ترس و واهمه از غیر قانونی بودن حملش نداشته باشد و بعدها نیز در محیط امن و سلامت روحی مادر پرورش یافته است، نابغه بوده و یا حداقل از ضریب هوشی خوبی برخوردار خواهد بود. برعکس نوزادانی که ثمره یک عشق دروغین و تنها با هوس و احتیاج زودگذر بوده و در دوران پرورش رحمی تحت تأثیر حالت ناامین و شکست و تردید مادر بوده‌اند، از نظر ضریب هوشی عقب‌تر و رشد روحی آنها نیز کمتر خواهد بود. افکار و هیجان‌های روحی مادر گرچه مستقیماً به اعصاب و مغز کودک منتقل نمی‌شود، ام چون این افکار و هیجانات در بدن و دستگاه گوارش مادر تأثیر دارند و غذای جنین نیز به وسیله مادر تأمین می‌شود و از طرفی تغذیه در بروز حالات روانی و شخصیت آینده کودک مؤثر است، بدین جهت می‌توان به طور قطع مدعی شد که عواطف و افکار و حالات روانی مادر در جان و روان کودک مؤثر است.

بیشتر کودکان مبتلا به امراض روحی، بیماری خود را از مادرشان به ارث برده‌اند. پس، از آنجا که تمام خصوصیات مادر در فرزند اثر خوب و بد خود را می‌گذارد و خوشبختی یا بدبختی کودک را در رحم پی ریزی می‌کند ضرورت دارد مادران بیشتر مراقب رفتار و کردار خود باشند تا بتوانند فرزندانی صالح و نیکو داشته باشند. در این زمینه از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نیز نقل شده است که فرموده‌اند: سعادت و شقاوت انسان در شکم مادر پایه ریزی می‌شود.

«الشَّقِی مَنْ شَقِی فِی بَطْنِ اُمِّهِ وَ السَّعِیدُ مَنْ وُعِظَ بِغَیْرِهِ».[۱]

هیجانات شدید، فکر و خیال بسیار، اندوه و اقات تلخی، افکار تیره، تأسف از آبستن شدن و واکنش شوهر نسبت به حاملگی، نگرانی از اینکه ممکن است نوزاد دختر باشد یا رشد کافی نداشته باشد، ترس، غم، شادی، خشم، بدبینی، بدخواهی، جنایت‌ها، اضطراب‌ها همه در جینن مؤثر است. مادر نباید به قبرستان یا جاهای تاریک برود. نباید صداهای تند بشنود. نباید مرادان اجنبی را ببیند. اگر هنگام آبستن بترسد، به طوری که رنگش تغییر کرده و دچار لرز شود، در بدن نوزاد لکه‌هایی پدید می‌آید که آن را ماه گرفتگی می‌نامند.

(بهتر است هنگام ترس، مادر بلافاصله آب هندوانه شیرین، خربزه و میوه شیرین میل نماید). مادر باید به تماشای مناظر زیبا بپردازد. شاد باشد و به افق چشم بدوزد و نظاره گر سبزه و گل باشد، حتی اتاقی که در آن زندگی می‌کند باید فرحبخش باشد.

از برخوردهای تند و تنش زا باید خودداری شود. اضطراب هیجانات، مادر را به هیجان می‌آورد و اگر مغز در حال رشد جنین به طور دائم در معرض هورمونهایی قرار گیرد که با اضطراب مادر افزایش می‌یابد، بر اثر خستگی سیستم عصبی‌اش، در آینده کودکی تند مزاج و تحریک پذیر خواهد شد.[۲]

مهم‌ترین فردی که حمایت عاطفی مادر به عخده دارد شوهر اوست. در این مدت شوهر باید با همسر خویش بیشتر ارتباط داشته باشد. از آینده کودک و پذیرش وی و از احساس غرور بخاطر داشتن فرزند با وی سخن بگوید. باید نشان دهد که از دگرگونی جسمی زن ناراحتی ندارد و بیشتر در کنار او باشد. پناه و دلگرمی وآرامش دهنده او باشد که این آرامش و اطمینان از حمایت همسر، تحمل زن را در مقابل ناگواری‌های دوران حمل زیاد کرده و درد زایمان را برای او آسان‌تر خواهد نمود.

اگر مادر خسته است همسرش اصرار نکند که از فامیل و دوستان پذیرایی نماید، زیرا خانم باردار به آرامش و استراحت و تفریح کافی نیاز دارد.

---

[۱] . (الکافی، ج۸، ص۸۱؛ من لا یحضره الفقیه،ج۴، ص۳۷۷ ).

[۲] . با استفاده از فصلنامه شیر مادر (انجمن تغذیه با شیر مادر)، شماره ۹.

منبع: ریحانه بهشتی ص۸۰