چگونگی تولید و جریان شیر مادر

موقعی که کودک پستان مادر را می‌مکد، باعث تحریک اعصاب نوک پستان شده سپس این اعصاب، پیام را به قسمت قدامی هیپوفیز می‌برد و باعث به وجودآمدن پرولاکتین می‌شود. پرولاکتین از طریق جریان خون وارد پستان شده و باعث ترشح شیر می‌گردد.

با این توضیحات باید بدانیم که اثر مکیدن، در ترشح شیر بسیار مهم است. هر چه نوزاد پستان را بیشتر بمکد، شیر بیشتری ترشح می‌شود و برعکس اگر نوزاد عمل مکیدن را متوقف کند و یا اصلاً شروع به مکیدن نکند، ترشح شیر قطع می‌شود.

اگر مادری کودک درشت گرسنه‌ای را با مکیدن قوی داشته باشد و یا اگر بچه‌ها دوقلو باشند و آنها از هر دو پستان همزمان تغذیه شوند، پستان شیر اضافی که نوزادان احتیاج دارند ترشح می‌کند. این فرآیند عرضه و تقاضا نامیده می‌شود. یعنی پستان‌ها هر اندازه که کودک تقاضا کند شیر تولید می‌کنند.

لذا اگر مادری بخواهد که مقدار شیرش افزایش یابد، بهترین را- انجام این خواسته، مکیدن نوزاد به دفعات زیاد و طولانی است و چنانچه مادر به دلیل کار در بیرون از منزل یا غیره، شیر ذخیره شده در پستان را جهت تغذیه خالی نکند، ترشح شیر پستان کم می‌شود.

خارج شدن و جهش شیر به وسیله انقباض سلول‌های عضلانی کوچک در اطراف غدد پستانی است و هورمون اکسی توسین باعث این انقباض عضلانی می‌شود. با این توضیحات مشخص می‌شود که تنها با مکیدن نمی‌توان مقدار کافی شیر را تولید کرد بلکه کار کردن اکسی توسین نقش اساسی در این امر را دارد لذا لازم است به عوامل مؤثر در آن توجه کنیم.

افکار و احساسات مادر می‌تواند روی بازتاب اوکسی توسین اثر مثبت و یا منفی بگذارد. اگر مادر با عشق و علاقه به نوزادش فکر کند و با اگر صدای گریه او را بشنود غده هیپوفیز اکسی توسین ترشح می‌کند. در این حال او در پستان‌هایش احساس فشار می‌کند و ممکن است شیر به خارج سرازیر شود در این زمان است که پستان‌های او برای شیر دادن کوکش آماده هستند.

منبع: ریحانه بهشتی ص۱۸۴